زمینه: زنان و کودکان هر کشور دوسوم جمعیت هر کشور را تشکیل می‌دهند و تأمین سلامت مادران و کودکان در ارتقاء سلامت کل جامعه مؤثر می‌باشد. استفاده از تجربیات کشورهای موفق دنیا در این زمینه، می‌تواند ارتقای شاخص‌های بهداشت مادر و کودک کشور را به همراه داشته باشد.

روش کار: پژوهش حاضر باهدف بهبود سیستم مدیریت خدمات بهداشت مادر و کودک ایران از طریق ارائه مدل برگرفته از مطالعه تطبیقی کشورهای توسعه ‌یافته منتخب انجام‌ گرفته است. این پژوهش، یک مطالعه تطبیقی کمی- کیفی می‌باشد. کشورهای مورد مطالعه با مقایسه شاخص‌های بهداشت مادر و کودک کشورها و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب‌ و با مطالعه سیستم مدیریت آن‌ها متغیرهای مهم و ابعاد موردنظر در الگوی مفهومی اولیه شناسایی‌ و پرسشنامه اولیه تدوین و برای تأیید به نظر خبرگان رسید. سپس پرسشنامه نهایی به 185 نفر از خبرگان داده و داده‌ها با استفاده از روش‌ آماری تحلیل عاملی تحلیل و الگوی نهایی استخراج شد.

یافته‌ها: در مجموع تعداد 7 عامل بر مدیریت خدمات بهداشت مادر و کودک مؤثر شناخته شدند که شامل: سیستم پشتیبانی، مدیریت منابع انسانی، تدارک تجهیزات، سیاست‌های حمایتی (دولتی و محلی)، سیستم نظام‌مند مراقبت‌های مامایی، نظام ثبت ارجاع و عملکرد متحد و مدیریت منابع مالی و فیزیکی می‌باشند که سیاست‌های حمایتی دولت و سیستم پشتیبانی با بار عاملی 9/0 بیشترین و مدیریت منابع انسانی با 29/0 کمترین تأثیر را داشته‌اند.

نتیجه‌گیری: الگوی پیشنهادی، بیشترین تأثیر را از مؤلفه‌های سیستم پشتیبانی و سیاست‌های حمایتی دولت و کمترین تأثیر را از مدیریت منابع انسانی دارد.

واژگان کلیدی: مدیریت خدمات، بهداشت مادر و کودک، کشورهای توسعه‌یافته